بررسی اثرات توام نانو ذرات نقره و دی اکسید تیتانیوم بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و لیپوپراکسیداسیون در کبد، کلیه و خون کبوتر خانگی (columba livia)

پرندگان از جمله مدل های جانوری مناسب در مطالعات اکوتاکسیکولوژی به شمار می روند. از آن جایی که نانو ذرات پس از مدتی از محل اصلی خود جدا می شوند، لذا می توانند از طریق آب های سطحی و زیر زمینی، به چرخه زندگی و بافت های بدن انسان و سایر موجودات زنده از جمله پرندگان اهلی و نیز وحشی وارد شده و تاثیرات منفی خود را بر جای گذارند. نانو مواد نسبت به انواع درشت تر خود از سطح واکنش دهنده بیش تری برخوردار بوده، لذا به راحتی به درون سلول ها و بدن موجودات زنده وارد شده و در آن نواحی تجمع می یابند. در تحقیق حاضر اثرات توام نانوذرات نقره (ag-np) و دی اکسید تیتانیوم (tio2-np) در غلظت های ppm 75و 150، در کبوتر اهلی، در طی یک دوره 14روزه، مورد ارزیابی قرار گرفت. غلظت های مورد نظر از نانوذرات روزانه سه بار به روش خوراکی و به کمک گاواژ به کبوترها خورانده شد. آب و غذا به طور نامحدود در اختیار پرندگان قرار داده شد. بیومارکرهای استرس اکسیداتیو یعنی میزان پراکسیداسیون لیپیدها (میزانmda ) و فعالیت آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون -s ترانسفراز (gst) در کبد، کلیه و خون کبوترها مورد سنجش قرار گرفتند. هم چنین، فعالیت های آنزیمی لاکتات دهیدروژناز (ldh) و آلانین آمینوترانسفراز (alt) به ترتیب به عنوان بیو مارکرهای مرگ سلولی و نکروز کبدی در نمونه های خون کبوترها اندازه گیری شدند. بررسی های بافتی نیز بر روی کبد و کلیه به انجام رسید. نتایج حاصله نشان داد که نانو ذرات نقره و دی اکسید تیتانیوم در هر دو غلظت واجد سمیت بوده به طوری که موجب افزایش میزان فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در نمونه های کبد، کلیه و خون کبوترها گردیدند. هم چنین سمیت این نانو ذرات در کبد و بر عملکرد آن مشهود بوده به طوری که با افزایش فعالیت ldh وalt در نمونه های تیمار شده مشخص گردید که نانوذرات مورد نظر با اثر تخریبی خود (نکروز و مرگ سلولی) موجب آزاد شدن این سیستم های آنزیمی از هپاتوسیت ها به درون جریان خون شده است. از سوی دیگر مطالعات بافتی به عمل آمده از کبد و کلیه ها نشان داد که اثر توام این نانوذرات موجب القاء شدید تخریب بافتی در این دو اندام شده است. خلاصه این که به محض ورود نانو ذرات نقره و دی اکسید تیتانیوم به سیستم های زیستی تغییرات شدید فیزیولوژیکی و بافتی در جانوران مقیم در آنان به ویژه کبوترها، مشاهده خواهد شد.